Về xã NTM Chà Nưa (huyện Nậm Pồ) hôm nay, không khó để cảm nhận được diện mạo mới của một xã biên giới. Vốn là vùng đặc biệt khó khăn được Chính phủ hỗ trợ bằng các chương trình xóa đói giảm nghèo, thế nhưng, chỉ trong 3 năm triển khai xây dựng NTM (từ 2016 - 2018), tỉ lệ hộ nghèo và cận nghèo tại xã Chà Nưa đã giảm từ 53% xuống 11,41%. Ðến hết năm 2022, xã chỉ còn 37 hộ nghèo, chiếm 5,5%. Ông Khoàng Văn Van, Bí thư Ðảng ủy xã Chà Nưa phấn khởi cho biết: Cấp ủy, chính quyền địa phương luôn xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng, không chỉ trước mắt mà còn lâu dài. Chính vì vậy, Ðảng bộ xã luôn đề cao vai trò tiên phong gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là khơi dậy tính tự lực, tự cường, chủ động tích cực của người dân trong thực hiện chương trình.

Theo Bí thư Ðảng ủy xã Chà Nưa, để cán đích NTM vào cuối năm 2018, cấp ủy, chính quyền xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, trong đó lấy nhân dân làm chủ thể nhằm khơi gợi sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị. “Mưa dầm thấm lâu”, nhất là khi vai trò của cán bộ, đảng viên được phát huy, công cuộc xây dựng NTM trên địa bàn xã Chà Nưa dần đi vào nền nếp. Ðiển hình như “Dự án 0 đồng” mà cấp ủy, chính quyền xã phát động, như: Trồng 1.200 cây hoa ban, làm 11 tuyến đường tuần tra, bảo vệ rừng dài 36km; làm gần 10km đường nội đồng, xây dựng 106 lò đốt rác thải sinh hoạt… Mới đây nhất là mô hình du lịch cộng đồng tại bản Nà Sự; tất cả đều do người dân tự đóng góp và bỏ công sức ra thực hiện phục vụ lợi ích của chính mình dưới sự dẫn dắt, định hướng, điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Còn tại xã Mường Mươn (huyện Mường Chà), mặc dù có vị trí địa lý và điều kiện thuận lợi hơn một số địa bàn khác trong huyện, nhưng nhiều năm trước, nhận thức người dân còn hạn chế nên việc huy động sức dân chung tay xây dựng NTM gặp không ít khó khăn. Những năm gần đây, bằng nhiều giải pháp cụ thể, nhất là khi công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, tư duy, nhận thức của người dân đang từng ngày đổi thay. Người dân ý thức hơn, trách nhiệm hơn trong việc đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền xây dựng NTM. Ông Tòng Văn Dinh, Phó Bí thư Ðảng ủy, Chủ tịch UBND xã Mường Mươn chia sẻ: Cái khó trong việc xây dựng NTM là nhận thức của người dân. Nếu cấp ủy, chính quyền không làm tốt công tác tuyên truyền, thay đổi tư duy cho người dân thì kể cả có nhiều nguồn lực cũng không thể cán đích.

Xác định gốc rễ của vấn đề, hàng năm, cùng với việc định hướng cho nhân dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tích cực áp dụng khoa học - kĩ thuật vào sản xuất, xã Mường Mươn còn huy động nhân dân hiến đất, góp tiền, ngày công lao động tham gia xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông, nhà văn hóa… Với sự chung sức, chung lòng từ phía nhân dân, đến nay xã đã đạt 16 tiêu chí về xây dựng NTM, riêng kết cấu hạ tầng nông thôn từng bước phát triển; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất; các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao được đẩy mạnh; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Có thể nói, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở, công cuộc xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh đã có những bước phát triển rõ nét. Hiện nay, toàn tỉnh có 21 xã đạt chuẩn NTM.

Dẫu vậy, nhìn nhận một cách khách quan, kết quả đạt chuẩn NTM giữa các địa phương trong tỉnh vẫn còn chênh lệch lớn. Ðặc biệt, đến nay vẫn còn 4 huyện chưa có xã NTM. Chất lượng đạt chuẩn và công tác duy trì bền vững kết quả của một số xã sau đạt chuẩn còn hạn chế; cơ sở hạ tầng ở một số xã đã có dấu hiệu xuống cấp do chưa được quan tâm, duy tu bảo dưỡng thường xuyên... Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 1 huyện (Ðiện Biên) đạt chuẩn NTM; 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 9 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 76 xã đạt chuẩn và cơ bản đạt chuẩn NTM... thì điều cần làm trước mắt, ngoài vận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh, huyện đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất cần phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai, thực hiện lộ trình xây dựng NTM, các cấp ủy cần phát huy tốt vai trò lãnh đạo, bám sát thực tiễn, mục tiêu, tiêu chí; đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền, làm chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của cán bộ và người dân, nhất là để người dân thấy được bản thân là chủ thể, từ đó cùng cấp ủy, chính quyền cơ sở xây dựng NTM với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”.